ĐỌC HIỂU VĂN BẢN VÀ TẠO LẬP VĂN BẢN – HAI NĂNG LỰC CỐT LÕI CỦA MÔN NGỮ VĂN

Kính thưa quý vị phụ huynh,

Trong chương trình Ngữ văn hiện nay, việc dạy học và kiểm tra đánh giá không còn chỉ tập trung vào việc học thuộc lòng hay phân tích máy móc tác phẩm, mà đã chuyển mạnh sang hướng phát triển năng lực ngôn ngữ và tư duy của học sinh. Trong đó, hai năng lực cốt lõi và bắt buộc được đánh giá ở tất cả các cấp học là: Đọc hiểu văn bản và Tạo lập văn bản.

1. Năng lực đọc hiểu văn bản

Đọc hiểu không chỉ là đọc để biết, mà là hiểu được thông tin, suy nghĩ và tư tưởng mà văn bản truyền tải, đồng thời biết đánh giá, liên hệ với đời sống. Đây là một năng lực nền tảng, giúp học sinh phát triển khả năng học tập suốt đời và thích nghi với xã hội hiện đại.

Năng lực đọc hiểu bao gồm:

• Hiểu đúng thông tin trong văn bản;
  

• Lý giải, phân tích, đánh giá ý nghĩa nội dung và hình thức;
  

• Liên hệ, phản hồi, và rút ra bài học cho bản thân.
  

Hiện nay, các đề thi Ngữ văn thường sử dụng văn bản ngoài sách giáo khoa, kể cả văn bản đa phương thức (có hình ảnh, biểu đồ…), để đánh giá khả năng đọc hiểu thực tế, linh hoạt của học sinh. Việc này nhằm rèn luyện tư duy phản biện, khả năng tiếp nhận thông tin, và ứng xử văn hóa.

2. Năng lực tạo lập văn bản (viết)

Viết không chỉ là ghi chép, mà là quá trình học sinh trình bày suy nghĩ, cảm xúc và quan điểm cá nhân một cách logic, mạch lạc và sáng tạo. Đây là năng lực thể hiện trình độ tư duy, khả năng sử dụng ngôn ngữ và năng lực giao tiếp của học sinh.

Năng lực viết bao gồm:

• Biết xác định đúng yêu cầu đề bài;
  

• Triển khai được bố cục rõ ràng (mở – thân – kết);
  

• Diễn đạt mạch lạc, giàu cảm xúc hoặc lí lẽ;
  

• Biết sử dụng đúng từ ngữ, ngữ pháp, dấu câu;
  

• Có sáng tạo và phong cách riêng trong bài viết.
  

Hiện nay, các bài viết thường gắn với các tình huống gần gũi như: chia sẻ cảm xúc khi đọc sách, bày tỏ suy nghĩ về hiện tượng xã hội, kể chuyện bản thân, trình bày một quan điểm cá nhân… Việc dạy viết theo hướng mở này giúp học sinh hình thành tư duy độc lập và rèn luyện khả năng diễn đạt quan điểm rõ ràng.

Kết luận

Hai năng lực này không chỉ là mục tiêu học tập, mà còn là hành trang sống suốt đời. Chúng giúp học sinh trở thành người có tư duy, có chính kiến, biết tiếp nhận và tạo lập thông tin một cách văn minh, hiệu quả.

Kính mong quý phụ huynh đồng hành cùng con trong việc khích lệ các em đọc sâu, hiểu đúng và viết có tư duy – đó chính là nền tảng để học Ngữ văn không chỉ giỏi mà còn có ích cho mọi môn học và cho cả cuộc đời.

Xin trân trọng cảm ơn!

Thông tin đăng ký

🌐 Website: tsh.edu.vn
📱 Điện thoại/Zalo: 098 8563 786

TS. NGUYỄN THỊ HẬU