CHUYỆN CỦA MỘT NHÀ GIÁO SUỐT 35 NĂM VỚI HÀNH TRÌNH ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY VĂN

     Trong dòng chảy lặng lẽ nhưng bền bỉ của giáo dục Việt Nam hiện đại, có những con người không chọn ánh hào quang sân khấu, không gắn tên mình với danh hiệu cao sang – mà chọn đứng nơi bục giảng, nơi hậu trường nghiên cứu, chọn sống trọn vẹn cho một lý tưởng: "Làm thế nào để môn Ngữ văn thực sự sống trong trái tim học trò?" Một trong những người như thế là tiến sĩ Nguyễn Thị Hậu – nhà giáo, nhà khoa học, chuyên gia giáo dục phổ thông, người đã dành trọn 35 năm cuộc đời mình để "đi đến tận cùng" một phương pháp dạy học văn.

     Ngày 30 tháng 4 năm 2025, tiến sĩ Nguyễn Thị Hậu chính thức công bố hệ thống bài giảng trực tuyến – một chương trình đào tạo toàn diện dành cho giáo viên và học sinh từ lớp 6 đến lớp 12, có thể áp dụng với cả ba bộ sách giáo khoa hiện hành. Đây không chỉ là thành quả của 35 năm nghiên cứu, mà còn là tâm huyết cả đời của một người đã chọn dấn thân trọn vẹn vào giáo dục.

    Bắt đầu từ vị trí một giáo viên trung học cơ sở, cô Hậu không chấp nhận dừng lại ở việc giảng dạy theo những giáo án mẫu mực. Cô đi theo con đường khó hơn – mày mò, nghiên cứu, tự đặt câu hỏi và tìm kiếm câu trả lời cho chính mình: "Phương pháp dạy văn và học văn ra sao để thầy cô và học sinh cùng phát triển năng lực văn học”  Câu hỏi ấy theo cô suốt nhiều năm – từ những sáng kiến nhỏ ở phòng học đến các công trình nghiên cứu có giá trị.

    Không ngừng học hỏi, cô lấy bằng thạc sĩ năm 2005, và hoàn thành luận án tiến sĩ ngành Lý luận văn học vào năm 2010. Nhưng điểm đáng quý ở người thầy này, là ngay trong thời gian nhận bằng TS lý luận văn học, cô vẫn bám lớp, bám bục giảng – xem mỗi giờ lên lớp là một “phòng thí nghiệm sư phạm”, nơi mọi ý tưởng đều phải kiểm chứng bằng thực tế học trò.

     Năm 2010, khi được điều động về Viện Nghiên cứu chương trình và học liệu giáo dục, Cô không ngại phản biện. Không ngại trình bày những quan điểm riêng, ngay cả trong các cuộc họp chuyên đề với các chuyên gia đầu ngành như GS. Nguyễn Minh Thuyết, GS. Đỗ Ngọc Thống. Bằng sự kiên trì và nền tảng nghiên cứu sâu sắc, cô đề xuất một hướng đi khác biệt: thay vì dạy văn theo từng tác phẩm riêng lẻ, hãy dạy theo đặc trưng thể loại – cách dạy giúp học sinh phát triển tư duy hệ thống, năng lực đọc hiểu, năng lực phản hồi.

     Và thật đáng mừng, hướng tiếp cận ấy đã được chương trình giáo dục phổ thông 2018 tiếp nhận như một trục xuyên suốt. Dù tên tuổi cô không xuất hiện trong sách, nhưng ai từng tiếp xúc với chương trình, từng đọc tài liệu, dự các lớp bồi dưỡng đều nhận ra dấu ấn của một người đã miệt mài gieo từng con chữ, từng tư tưởng giáo dục vào đời sống thực tiễn.

    Khi chương trình mới triển khai, giữa muôn trùng bỡ ngỡ và lo lắng của giáo viên, học sinh, phụ huynh, cô Hậu không chọn cách đứng ngoài quan sát.cô Nguyễn Thị Hậu đối mặt với một thực tế đáng lo: rất nhiều giáo viên vẫn dạy mà không hiểu rõ tinh thần cốt lõi của chương trình giáo dục phổ thông. Họ dạy theo sách, theo văn bản cụ thể, mà chưa thấy hết được tư tưởng, mục tiêu phát triển năng lực phía sau. Cô bắt đầu lên tiếng. Cô hành động. Tự mình mở lớp học online, thiết lập fanpage, kênh Youtube, tổ chức tập huấn miễn phí cho hơn 10 ngàn giáo viên, học sinh, phụ huynh tiếp cận với chương trinhg giáo dục và ba bộ sách giáo khoa mới.  Có buổi Zoom lên đến gần 8.000 người tham dự – con số đủ để thấy mức độ lan tỏa và lòng tin mà cộng đồng giáo dục dành cho người thầy này.

     Ít ai biết rằng để duy trì những lớp học ấy, cô đã phải một mình vận hành cả hệ thống bằng cả một trung tâm đào tạo lớn. Một mình đóng đủ các vai từ nghiên cứu đên giảng dạy đến tổ chức lớp học, sắp xếp học viên vào zoon. Nhưng cô luôn lỗ lực truyền đi những tri thức quan trọng để giáo viên và học sinh, phụ huynh hiểu chương trình và đi đúng hướng giáo dục trong tương lai  – bởi nếu làm đúng phương pháp, giáo viên sẽ dạy tốt hơn, học sinh sẽ học tốt hơn, và xã hội sẽ có một thế hệ trưởng thành từ tư duy văn chương chứ không chỉ là phương pháp dạy và học văn truyền thống. 

     Không cần danh hiệu cao sang, không cần ghi danh trong sách đỏ, điều cô cần nhất – là môn Ngữ văn trở nên gần gũi hơn, nuôi dưỡng tư duy và cảm xúc thật sự nơi thế hệ trẻ.

    Trong một lần trò chuyện, cô từng nói: “Tôi ví hành trình học tập như một cái cây – phải bắt đầu từ hạt mầm, đâm rễ, phát triển thân, vươn cành rồi mới kết trái. Tôi chưa bao giờ ngừng gieo mầm.”

    Và có lẽ, chính những hạt mầm thầm lặng ấy sẽ lớn lên, đâm chồi trong từng lớp học, từng trang vở, từng ánh mắt học trò. Câu chuyện của cô Hậu – không chỉ là chuyện của một người thầy, mà là một minh chứng đẹp đẽ cho sức mạnh của niềm tin, tri thức và lòng kiên định trong hành trình đổi thay giáo dục Việt Nam.

Thông tin đăng ký

🌐 Website: tsh.edu.vn
📱 Điện thoại/Zalo: 098 8563 786

TS. NGUYỄN THỊ HẬU